Het wijzigen van je voornaam, kan dat zomaar?

Ouders zijn vrij om een voornaam te kiezen voor hun pasgeboren kind. In 2020 waren volgens de Sociale Verzekeringsbank de meest populaire kindernamen Noah en Emma. Het kan voorkomen dat iemand liever een ander voornaam aanneemt. In sommige gevallen is het mogelijk om een voornaam te wijzigen. Het wijzigen van een voornaam gaat niet eenvoudig. Degene die zijn naam wil wijzigen moet via een advocaat een verzoekschrift indienen bij de rechtbank. Waar dient dit verzoek eigenlijk aan te voldoen en met welke reden kan een voornaam worden gewijzigd?

Een voornaam vormt een belangrijk onderdeel van iemands persoonlijke en emotionele identificatie. Er kunnen voor iemand zwaarwegende belangen bestaan om tot voornaamswijziging te willen overgaan. Een verzoek tot wijziging van de voornaam wordt niet zomaar toegewezen door de rechter. Alhoewel een voornaam bij uitstek een privéaangelegenheid is, mag de overheid ter bescherming van het algemeen belang aan een wijziging van de voornaam voorwaarden stellen.  Een belangrijke reden voor de bestaande procedure voor voornaamswijzigingen is het waarborgen van continuïteit van de voornaam omwille van het maatschappelijk verkeer en een goed functionerende overheidsadministratie.

Voldoende zwaarwichtig belang
Een van de belangrijkste voorwaarden is dat er voor het wijzigen van een voornaam sprake moet zijn van ‘voldoende zwaarwichtig belang’. Iemand die zijn naam niet zo leuk vindt heeft geen zwaarwichtig belang. Wel kan worden gedacht aan een situatie waarin iemand psychisch lijdt onder een voornaam of erg wordt gepest met een voornaam. Uit eerdere rechtspraak blijkt dat er tevens sprake kan zijn van voldoende zwaarwichtig belang indien een voornaam een associatie oproept met een geloof, terwijl degene die zijn voornaam wil wijzigen juist afstand van dit geloof heeft genomen. Tot slot is er in de laatste jaren een stijging te zien van het aantal voornamen dat wordt gewijzigd in verband met een geslachtswijziging.

Nieuwe voornaam
De reden om een voornaam te wijzigen is zeer persoonlijk en voor iedereen anders. De bovenstaande voorbeelden zijn derhalve niet limitatief. De rechter beoordeelt bij iedere aanvraag weer opnieuw of iemands motivatie voldoet, maar ook of de gewenste nieuwe naam acceptabel is. De nieuwe naam moet namelijk aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo mag het geen ongepaste voornaam zijn zoals een scheldwoord of woorden als ‘tafel’ en ‘stoel’. Daarnaast mag de nieuwe voornaam niet hetzelfde zijn als een bestaande achternaam, behalve als dit ook een normale naam is.

Minderjarige
Bij minderjarigen wordt door de rechter getoetst of de aangevoerde reden daadwerkelijk gewichtig is en in het belang van het kind. Kinderen identificeren zich immers al op jonge leeftijd met hun voornaam, waardoor een voornaamswijziging niet ongemerkt aan het kind voorbij zal gaan.
Voor een minderjarige dient één van de ouders met gezag of de voogd het verzoek in. Het is voor de ouder die niet het gezag heeft dus niet mogelijk om een verzoek tot voornaamswijziging in te dienen. Als ouders het gezamenlijke gezag hebben, dan kan één van de ouders de voornaam alleen wijzigen indien de andere ouder geen bezwaren heeft tegen het verzoek. Als één van de ouders het verzoek indient wil de rechtbank van de andere ouder namelijk een verklaring van geen bezwaar ontvangen. Een minderjarige kan niet zelfstandig een verzoek indienen tot voornaamswijziging.
Als een kind ouder is dan 12 jaar is het belangrijk dat het kind zelf ook zijn of haar mening kenbaar maakt aan de rechter via een brief of een kindgesprek. Een kindgesprek is een één-op-één gesprek tussen het kind en de behandelende rechter. Het belang van het kind bij behoud van zijn of haar eigen naam en de zienswijze van het kind op het verzoek is mede bepalend voor de beslissing van de rechter.

Speelt bij u of bij uw kind de gedachte om de voornaam te wijzigen en wilt u hierin bijstand of heeft u aanvullende vragen? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met mr. L.C. Fuijkschot, advocaat familierecht. Mevrouw mr. L.C. Fuijkschot is bereikbaar via telefoonnummer 072 – 511 40 32 (keuzeoptie 5) of per e-mail: fuijkschot@chk-advocaten.nl.