Als je een paar jaar geleden aan een willekeurig iemand zou hebben gevraagd: “weet jij wat een renteswap is”?, dan had hij/zij je waarschijnlijk glazig aangekeken. Maar door de vele commotie die de laatste tijd over dit product is ontstaan ligt dat inmiddels wel anders.
Wat is een renteswap? Een renteswap is een financieel product waarmee wordt gespeculeerd op wisselende rentestanden. Echter, veel mensen hebben dit product op advies van hun bank ook bij hun lening aangeschaft. Daarmee zou het mogelijk zijn om de variabele rente op de lening vast te zetten en wordt het renterisico verminderd. Bij stijgende rente wordt dan namelijk voorkomen dat de te betalen rente op de lening ook stijgt. En de banken sloegen jaren geleden massaal alarm dat de rente naar verwachting nu juist enorm zou gaan stijgen. Dus allemaal aan de swap!
Probleem is echter, dat de rente nadien juist fors is gedaald. En dat de banken desondanks de liquiditeitsopslagen of marktopslagen op de leningen juist fors hebben verhoogd, eigenlijk was de rente dus helemaal niet vast!
Voor veel mensen is dit een klap in het gezicht geweest. Het product bleek een ‘duivel in vermomming’. Door gebrekkige advisering waren zij vaak niet eens op de hoogte van het feit dat ze met een renteswapcontract opgezadeld waren. Bovendien hebben veel banken nagelaten om hen te informeren dat een renteswap een product is met grote financiële risico’s, zoals de hoge afkoopboetes. Vaak is het zo geweest dat de banken bij het afsluiten van de lening op geen enkele wijze voor deze risico’s hebben gewaarschuwd. De reden daarvoor is simpel: banken verdienden namelijk fors aan de verkoop van renteswaps. En waren klanten op voorhand geïnformeerd over de negatieve gevolgen van de renteswap, dan hadden zij het renteswapcontract waarschijnlijk helemaal niet afgesloten. Hierdoor kunnen banken aansprakelijk zijn voor de schade van renteswapcontracten. En die schade kan fors, zeer fors zijn.
Ik ben inmiddels in diverse procedures (soms lijken het overigens meer ‘gevechten’) met banken verwikkeld om hen te dwingen tot het betalen van schadevergoeding. In dit soort rechtszaken staan vaak elementen centraal als de mededelingsplicht, de informatieplicht, de onderzoeksplicht en de zorgplicht. Daarnaast komen vaak aan de orde de hoedanigheid waarin de bank in kwestie is opgetreden, de aard van de wederpartij en het vroegtijdig afkopen van de swap.
Ik zou nog wel uren verder over dit onderwerp kunnen uitweiden, maar dan wordt dit artikel 10 pagina’s lang en dat is natuurlijk niet echt de bedoeling. Dus mocht u meer willen weten over deze Devil in Disguise dan kunt u daarvoor beter even langs komen of contact met mij opnemen.
Evert Hoekstra
