WET BESTUUR EN TOEZICHT: WERK AAN DE WINKEL VOOR ADVOCATEN (EN NOTARISSEN)!

De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) treedt per 1 juli 2021 (eerst deels) in werking na een wetgevingsproces van 6 jaar. De WBTR verduidelijkt de regeling voor bestuur en toezicht bij verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen. Hiermee wordt aangesloten bij de bestaande regels voor de naamloze- en de besloten vennootschap (NV en BV) in het Burgerlijk Wetboek.

Aanleiding: gesjoemel en gerommel
De aanleiding voor de wet? De kwaliteit van het bestuur (en toezicht) van verenigingen en stichtingen moet omhoog en de regels die nu gelden voor de NV en BV moeten min of meer ook gaan gelden voor verenigingen en stichtingen. Want in het verleden werd er nog wel eens flink ‘gerommeld’ binnen (vooral) stichtingen, want toezicht op stichtingsbesturen was er nauwelijks. Geen aandeelhouders, geen commissarissen, geen ander toezicht (tenzij dat vrijwillig of verplicht sectorgeboden geregeld was). En daar werd dan snel misbruik van gemaakt. Behoorlijk zelfs. De WBTR moet dit soort excessen en uitwassen tegengaan.

De wet maakt het mogelijk om de inrichting van een vereniging, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij en stichting meer aan te laten sluiten op wat nu al min of meer standaard is voor de NV en BV. Denk bijvoorbeeld aan bepalingen met betrekking tot tegenstrijdig belang-situaties. Ook op het gebied van meervoudig stemrecht komt de wet met dwingende bepalingen. In de WBTR zijn verder opgenomen regelingen met betrekking tot toezicht, aansprakelijkheid, ontslag van bestuurders en commissarissen, belet en ontstentenis.

Statuten aanpassen
Inmiddels hebben wij reeds de eerste aanvragen van verenigingen en stichtingen binnen over ‘hoe om te gaan’ met deze aanstaande wetswijziging. Ons advies is in ieder geval, ook al schrijft de wet niet voor dat een (volledige) statutenwijziging met de inwerkingtreding van de WBTR noodzakelijk is, dat het wél raadzaam is om na te (laten) gaan welke invloed de WBTR heeft op hun huidige statuten. Door middel van een statutenwijziging zouden bijvoorbeeld ook bepaalde onderdelen van de WBTR kunnen worden ingepast. Let op; statutenwijzigingen kunnen nog tot 1 juli 2026 worden doorgevoerd, dat hoeft dus nog niet per omgaande gebeuren. Tot die tijd heeft de wet (WBTR) voorrang.

Bestuurdersaansprakelijkheid
Ook op een andere manier gaan stichtings- en verenigingenbestuurders merken dat er een nieuwe wet komt: hun aansprakelijk wordt een stuk zwaarder. Ook kunnen bestuurders en commissarissen eerder worden ontslagen, bij vermoeden van wanbeheer.

Werk aan de winkel
De wet gaat in ieder geval meer werk opleveren voor de rechtspraktijk. Wij schatten zo in, dat wij bestuurders van verenigingen en stichtingen veel vaker moeten gaan bijstaan. En dat wij overall ook meer moeten gaan adviseren op het gebied van statutenwijzigingen. Die moeten daarna dan uiteraard nog wel bij notariële akte worden gepasseerd. Ook voor hen is er dus werk aan de winkel!

Heeft u nog vragen of wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact op met mr. E. Hoekstra op nummer 072 – 511 40 32 (keuzeoptie 1) of hoekstra@ckh-advocaten.nl.